Του Δημήτρη Καζάκη
Οικονομολόγου – Αναλυτή
Mε τον πρωθυπουργό στη γύρα για μια ακόμη φορά, προκειμένου να ξεπουλήσει όσο-όσο ό,τι έχει απομείνει από την κυριαρχία και την περιουσία της χώρας, συνεχίζονται σε επίπεδο Ε.Ε. οι παρασκηνιακές κινήσεις, τα ποικίλα πάρε-δώσε για την «τελική λύση» τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη.
Ωστόσο, όποια κι αν είναι αυτή η «τελική λύση», σίγουρα θα είναι η απαρχή ενός νέου γύρου βαθέματος της κρίσης της ευρωζώνης και της Ε.Ε. Το οικοδόμημα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης» και η «αρχιτεκτονική» του ευρώ πάσχει εκ θεμελίων και επομένως δεν σώζεται με καμιά αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού και της εσωτερικής διαρρύθμισης.
Δεν μπορεί η υιοθέτηση ενός ανελαστικού και σκληρού κοινού νομίσματος, όπως και η αναγωγή των πάντων στην πάση θυσία τήρηση των 3 ή 4 κριτηρίων του Μάαστριχτ, να οδήγησε στη χειρότερη κρίση που έχει αντιμετωπίσει η Ευρώπη τουλάχιστον μεταπολεμικά και οι δημιουργοί όλων αυτών να περιμένουν πως αν σφίξουν ακόμη περισσότερο τα λουριά θα υπάρξει διέξοδος. Πρόκειται για τον ορισμό του παραλογισμού.
Η κρίση θα συνεχίσει να βαθαίνει γιατί οι αρχιτέκτονες του ευρώ κατήργησαν τα βασικά μακροοικονομικά εργαλεία με τα οποία μια εθνική οικονομία μπορούσε να την αντιμετωπίσει. Η ίδια η λογική του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που δημιουργήθηκε για να υποστηρίζει το ευρώ, αποτέλεσε τον καταλύτη της σημερινής κρίσης και την εγγύηση ότι δεν μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον για τις πιο αδύναμες οικονομίες. Και τι προσπαθούν να κάνουν οι γραφειοκράτες, οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί της ευρωζώνης και της Ε.Ε.; Να επιβάλουν ένα ακόμη πιο αυστηρό και ανελαστικό «σύμφωνο ανταγωνιστικότητας» και μια «οικονομική διακυβέρνηση» που δεν καταργεί απλά τις επιμέρους δημοσιονομικές πολιτικές, αλλά την ίδια την εσωτερική συγκρότηση της εθνικής οικονομίας των κρατών - μελών, συγκεντρώνοντας όλες τις κρίσιμες οικονομικές αποφάσεις στη δικαιοδοσία των κεντρικών οργάνων της Ένωσης. Και μετά περιμένουν ότι θα υπάρξει διέξοδος από την κρίση…
Η βοϊδόμυγα της… Ήρας
Λες και έστειλε η Ήρα από τον Όλυμπο μια βοϊδόμυγα που, όπως τρέλανε τις μυθικές αγελάδες στις όχθες του Στρυμόνα, έκανε το ίδιο και με τους ευρωκράτες, που τώρα σπρώχνουν το κοπάδι των κρατών - μελών στον γκρεμό, στην άβυσσο των διεθνών αγορών. Ίσως να είναι η εκδίκηση της μυθικής Ελλάδας για το καθεστώς του μνημονίου και της δανειακής σύμβασης που επέβαλαν στη χώρα με μοναδικό σκοπό να διασώσουν τους τραπεζίτες και τους κερδοσκόπους επενδυτές ομολόγων. Κάτι άλλωστε που ομολογούν όλοι σήμερα ανοιχτά. «Αυτό που έχει συμβεί μέχρι σήμερα είναι το γεγονός ότι οι Ιρλανδοί και οι Έλληνες φορολογούμενοι έχουν φορτωθεί καινούργιο χρέος έτσι ώστε οι πιστωτές να μην αποκρυσταλλώσουν απώλειες. Δεν είναι παρά μια μεταμφιεσμένη διάσωση για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και τους ασφαλιστές του Βορρά. Όπως προειδοποιούσε ανέκαθεν η Αριστερά, η νομισματική ένωση είναι μια ‘‘υπόθεση για τραπεζίτες’’», όπως έγραφε πρόσφατα ο γνωστός δημοσιογράφος και αναλυτής της «Daily Telegraph » (20/2) Άμπρος Έβανς-Πρίτσαρντ.
Η βοϊδόμυγα δεν έχει αφήσει ήσυχο ούτε τον κ. Παπανδρέου με την κυβέρνησή του. Θα μου πείτε, δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια μιας και η πετριά, όπως λέει κι ο λαός μας, υπήρχε εξυπαρχής. Είναι τέτοια η προσήλωση της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Παπανδρέου στα συμφέροντα των αγορών και των ευρωκρατών, που πραγματικά έχουν χάσει κάθε αίσθηση μέτρου και πραγματικότητας. Είναι χαρακτηριστικό το εξής: Αποκαλύφθηκε ότι από τον Δεκέμβριο του 2009 φέρεται να είχε ζητήσει ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου την παρέμβαση του ΔΝΤ στην Ελλάδα, σύμφωνα με δήλωση που φέρεται να έχει κάνει ο Ντομινίκ Στρος-Καν σε γαλλικό κανάλι. Η δήλωση του επικεφαλής του ΔΝΤ φέρεται να έχει γίνει στο γαλλικό κανάλι Canal+, στο πλαίσιο ντοκιμαντέρ για τον κ. Στρος-Καν, που θα μεταδοθεί τον επόμενο μήνα. Σύμφωνα με τον κ. Στρος-Καν, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός του έθεσε πριν από 14 μήνες την ιδέα προσφυγής στο ΔΝΤ, εκείνος απάντησε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα δεχτούν σε καμία περίπτωση τη μονομερή παρέμβαση του Ταμείου σε μία χώρα της ευρωζώνης.
Πώς απάντησε σ’ αυτή την αποκάλυψη η κυβέρνηση; Όχι μόνο την επιβεβαίωσε, αλλά σύμφωνα με τον κ. Πεταλωτή αυτή ήταν η επιδίωξη της κυβέρνησης εξαρχής: «Όλοι θυμόμαστε τις τεράστιες προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και ιδιαίτερα του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου να αντιμετωπίσει με τον πλέον άμεσο τρόπο το ενδεχόμενο χρεοκοπίας της χώρας το οποίο αποκαλύφθηκε μετά τις εκλογές του 2009», σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Και συνέχισε: «Με λεπτούς χειρισµούς, µε ψυχραιµία και περίσσια αποφασιστικότητα, καταφέραµε σε εποχές πολύ δύσκολες για τη χώρα µας να δηµιουργηθεί η γνωστή λύση του τριµερούς µηχανισµού δανεισµού και στήριξής µας και η υπαγωγή µας σε αυτόν.
Ήταν… προμελετημένο
Αυτό που σήµερα είναι το ζητούµενο για την Ευρώπη, δηλαδή η δηµιουργία ενός µόνιµου παρόµοιου µηχανισµού, εµείς το κατορθώσαµε, επιχειρώντας σ’ ένα εξαιρετικά δύσκολο κλίµα αναξιοπιστίας για τη χώρα µας, έτσι όπως την παρέδωσε η Ν.Δ. και φθάσαµε σήµερα, απαλλαγµένοι από τις προσωρινές δανειακές µας ανάγκες, να σχεδιάζουµε και να υλοποιούµε τις µεγάλες αλλαγές που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Η πορεία αυτή ούτε αυτονόητη, ούτε εύκολη ήταν. Είναι αποτέλεσµα σκληρής δουλειάς και συµπυκνωµένης κατανόησης από τον ελληνικό λαό και την κυβέρνησή µας».
Τι µας αποκαλύπτει ο κ. Πεταλωτής; Αφενός ότι ευθύς εξαρχής στόχος της κυβέρνησης ήταν να µας οδηγήσει στο καθεστώς του µνηµονίου και της δανειακής σύµβασης. Αµέσως µετά τις εκλογές του 2009. Κι εποµένως όταν ο κ. Παπανδρέου δήλωνε στις 3/12/2009 στο CNN ότι «δεν θα αναγκαστούµε να προβούµε σε στάση πληρωµών και ότι δεν χρειάζεται να διασώσει την Ελλάδα η Ε.Ε.» αποδεικνύεται ότι έλεγε παραμύθια. Αφετέρου ότι η Ελλάδα υπήρξε το πειραματόζωο για να δοκιµαστεί πάνω της ο µόνιµος µηχανισµός που ετοιµάζεται για ολόκληρη την ευρωζώνη και την Ε.Ε. σήµερα. Και έχει το θράσος αυτή η κυβέρνηση να επιχαίρει, γιατί παραµύθιαζε τον ελληνικό λαό για µήνες πριν επίσηµα «ανακαλύψει» ότι δεν µπορεί να αποφύγει την πτώχευση χωρίς το µνηµόνιο και τη δανειακή σύµβαση.
Ποιων τα συμφέροντα υπηρετούσε ο κ. Παπανδρέου και η κυβέρνησή του, όταν οµολογεί σήµερα ότι η επιδίωξη ήταν εξαρχής να εφαρµοστεί ο µηχανισµός στήριξης στην Ελλάδα, ως πιλοτικό πρόγραµµα για τον µόνιµο µηχανισµό που επιδιώκουν να επιβάλουν οι ευρωκράτες; Ποιοι ήθελαν κάτι τέτοιο; Μην ξεχνάµε ότι στις 29/1/2010 ο Αλμούνια, ο κατεξοχήν υπεύθυνος επίτροπος τότε, είχε δηλώσει ότι η ευρωζώνη δεν διαθέτει κανένα «σχέδιο Β» για να βοηθήσει την Ελλάδα. «Δεν υπάρχει ζήτηµα διάσωσης της Ελλάδας» είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια του ετήσιου Νταβός. «Η Ελλάδα δεν θα πτωχεύσει. Στην ευρωζώνη πτώχευση δεν υφίσταται». Όλα τα προβλήµατα της χώρας θα λυθούν µε βάση το «σχέδιο Α», δηλαδή τη «δηµοσιονοµική προσαρµογή» της χώρας, που είχε εκπονήσει τότε η κυβέρνηση Παπανδρέου. Ανάλογες δηλώσεις έκανε τότε και ο Μπαρόζο. Ποιος λοιπόν επεδίωκε τη λύση του «σχεδίου Β», που σήµερα έχει επεκταθεί σ’ όλη την ευρωζώνη;
Από τη στήλη αυτή, από το πρώτο κιόλας άρθρο στις 4/3/2010, προσπαθήσαµε να εξηγήσουµε µε τις περισσότερες δυνατές λεπτοµέρειες ότι οι λεγόµενες «αγορές», δηλαδή οι κερδοσκόποι δανειστές του ελληνικού δηµοσίου, αλλά και των άλλων κρατών της ευρωζώνης, ήθελαν ευθύς εξαρχής να υπάρξει ένας τέτοιος µηχανισµός. Ένας µηχανισµός που θα τους εξασφάλιζε τις χρεωστικές απαιτήσεις τους έναντι µιας ενδεχόµενης επίσηµης πτώχευσης, αλλά και θα έθετε στη διάθεσή τους τις χώρες σαν την Ελλάδα που βρίσκονται σε κατάσταση χρεοκοπίας. Αυτός ο µηχανισµός επιβλήθηκε πιλοτικά στην Ελλάδα µε τους χειρότερους, µε τους πιο επαχθείς όρους. Επιβλήθηκε κατόπιν στην Ιρλανδία και οι αγορές εξακολουθούν να πιέζουν για να υπάρξει µόνιµος τέτοιος µηχανισµός ώστε να αναλάβει τις χώρες που έπονται.
Εποµένως η οµολογία του κυβερνητικού εκπροσώπου αποκαλύπτει ένα µέρος των συμφωνιών που έκλεισε στο παρασκήνιο η κυβέρνηση Παπανδρέου µε τους κερδοσκόπους ήδη από την αρχή της κρίσης. Δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι στα τέλη Ιανουαρίου µε αρχές Φεβρουαρίου του προηγούµενου έτους κυβερνητικά στελέχη είχαν απανωτές συναντήσεις στην Αθήνα µε τον κ. Πόλσον, επικεφαλής ενός από τα µεγαλύτερα hedge fund παγκοσµίως. Ο κύριος αυτός βρέθηκε στην Αθήνα µόνο και µόνο για να διαπιστώσει πόσο «ανοιχτή για δουλειές» ήταν η κυβέρνηση και η Ελλάδα, όπως διαβεβαίωνε ο ίδιος λίγες ηµέρες αργότερα στη γνωστή σύσκεψη των hedge funds στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης στις 8/2/2010. Οι επαφές και οι συµφωνίες που κλείστηκαν µε την κυβέρνηση και τους κερδοσκόπους στο παρασκήνιο άνοιξαν τον δρόμο για την επιβολή του καθεστώτος του µνηµονίου και την πόρτα για την µετεξέλιξη της Ε.Ε. σύµφωνα µε τα γούστα και τα άµεσα συµφέροντα των πιο αδίστακτων και παρασιτικών δυνάµεων της διεθνούς αγοράς.
Μon ami, Dominique
Όλα αυτά φυσικά έγιναν με τις ευλογίες και την κάλυψη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, την παρότρυνση του «mon am i, Dominique», όπως λέει ο Στρος-Καν ότι τον αποκάλεσε ο Γ. Παπανδρέου όταν τον Δεκέμβριο του 2009 του πρωτοζήτησε τις «συμβουλές» του, όπως επίσης και ενός κλειστού κύκλου ευρωκρατών που μελετούσαν από τις αρχές του 2009 τον τρόπο να πλασάρουν τον μηχανισμό αυτόν στους πολίτες των κρατών - μελών. Την αποκάλυψη αυτού του μυστικού κυκλώματος, που αποτελούνταν από κορυφαίους γραφειοκράτες, τραπεζίτες και πολιτικούς της Ε.Ε., έκανε η «Wall Street Journal » στις 24/9/2010.
Τις λεπτομέρειες φυσικά των πάρε-δώσε, των δεσμεύσεων και των συμφωνιών του παρασκηνίου, θα τις μάθουμε όταν ο ελληνικός λαός θα ανατρέψει την παρούσα κυβέρνηση, θα εκδιώξει το πολιτικό προσωπικό του σύγχρονου δωσιλογισμού, θα καταργήσει απόρρητα και στεγανά που κρύβουν λοβιτούρες, ρεμούλες, ατασθαλίες, υπόγειες διασυνδέσεις και θα ανοίξει σε κοινή θέα τους δημόσιους λογαριασμούς στο σύνολό τους. Και τότε θα μάθει με επώδυνο τρόπο ο κ. Παπανδρέου και όλος ο συρφετός του πολιτικού προσωπικού που οδήγησε τη χώρα σ’ αυτή την κατάντια ότι η διαφάνεια δεν είναι ένα απλό κλισέ για δεκάρικους εκ του προχείρου.
«Τελική λύση»
Μέχρι τότε, όμως, ο κ. πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του ανεβάζουν στροφές για να ολοκληρώσουν την καταστροφή. Επειδή βλέπουν ότι τα ψωμιά τους είναι λίγα, βιάζονται να βάλουν την υπογραφή τους και στην τελευταία πράξη του δράματος, την επιβολή της «τελικής λύσης» που επιθυμούν τα μεγάλα αφεντικά των αγορών. Αυτό το νόημα έχει και η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Βερολίνο αυτές τις ημέρες.
Βασικό μέλημα του κ. Παπανδρέου είναι να πουλήσει στους Γερμανούς την ιδέα της επαναγοράς των ομολόγων. Ως τυπικός μεσίτης των αγορών τρέχει να περιορίσει όσο το δυνατόν τις ζημιές των κερδοσκόπων κατόχων ομολόγων. Από την αρχή το μόνο που ένοιαζε την κυβέρνηση ήταν αυτό ακριβώς. Πώς θα εξασφαλίσει τους κατόχους οµολόγων. Όχι µόνο λόγω των πιέσεων των διεθνών αγορών, αλλά και γιατί σηµαντικές ποσότητες οµολόγων βρίσκονται στα χέρια της εγχώριας οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση σε κάθε ευκαιρία βιαζόταν να δηλώσει ότι είναι υπέρ της επιµήκυνσης, δηλαδή της χειρότερης µορφής αναδιάρθρωσης του χρέους για τον οφειλέτη, αλλά µε κανέναν τρόπο δεν θέλει το «κούρεµα», δηλαδή τη µείωση της ονοµαστικής αξίας των οµολόγων. Γιατί;
Διότι δεν θέλει οι δικοί της άνθρωποι και τα στηρίγµατά της να υποστούν ζηµιές και απώλειες.
«Από το παράθυρο»
Όµως καθώς το οικονοµικό κλίµα επιδεινώνεται, τόσο περισσότερο αυξάνουν οι πιθανότητες να µην µπορέσει τελικά να αποφύγει ούτε η κυβέρνηση ούτε οι κερδοσκόποι που κρύβονται πίσω της ένα γερό «κούρεμα» των ομολόγων. Την προοπτική αυτή ενισχύει και η αδυναµία της ευρωζώνης να ετοιµάσει έγκαιρα και να επιβάλει τάχιστα και όχι το 2013, όπως επισήµως έχει ανακοινωθεί, τον µόνιµο µηχανισµό διαχείρισης των πτωχεύσεων εντός της.
Σύµφωνα µε το «Bloomberg» (22/2), o κ. Παπανδρέου επικέντρωσε τις συνοµιλίες του µε την κ. Μέρκελ στην ανάγκη να περιληφθεί στη συµφωνία που πρόκειται να κλειστεί στα τέλη Μαρτίου η δυνατότητα επαναγοράς οµολόγων από τον µόνιµο µηχανισµό αντιµετώπισης κρίσεων, που ετοιµάζει η Ε.Ε., µε στόχο να µειωθούν τα επιτόκια. Η λογική του κ. Παπανδρέου είναι απλή. Ας αγοράσει µε κάποιον τρόπο τα οµόλογα των υπό χρεοκοπία χωρών το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Στήριξης, ή κάποιος άλλος οργανισµός της ευρωζώνης, προσφέροντας νέα οµόλογα χαµηλότερου επιτοκίου. Στην πράξη προσπαθεί να βάλει τη λογική του ευρωομολόγου από το παράθυρο. Κι αυτό είναι κάτι που επιθυµούν διακαώς οι κερδοσκόποι κάτοχοι οµολόγων, αλλά αρνήθηκε για µια ακόµη φορά η Bundesbank, διαβλέποντας τον κίνδυνο για τη δηµοσιονοµική κατάσταση της Γερµανίας.
Τα δίνει όλα χάριν των κερδοσκόπων
Προκειμένου ο κ. Παπανδρέου να πείσει την κ. Μέρκελ να δεχτεί το σχέδιο των κερδοσκόπων, είναι διατεθειμένος να τα δώσει όλα. Όχι τα δικά του, αλλά ό,τι έχει απομείνει στη χώρα και τον λαό. Έτσι, η «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας, οι υποδομές, τα νοσοκομεία, ό,τι διαθέτει και δεν διαθέτει η χώρα, μπήκαν στο τραπέζι της συναλλαγής.
Ήδη ανακοινώθηκε ότι το γερμανικό υπουργείο Υγείας θα αναλάβει εργολαβικά να «εκσυγχρονίσει» το δημόσιο σύστημα υγείας της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Στέφαν Κάπφερερ, υφυπουργό Υγείας της Γερμανίας, η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί στο καίριο πρόβλημα της διαχείρισης των κονδυλίων. Ένα ζήτημα «που αφορά πολλές πλευρές της νοσοκομειακής περίθαλψης, όπως π.χ. το θέμα της διάρκειας της παραμονής των ασθενών στα νοσοκομεία. Και συγκεκριμένα: πόσο γρήγορα μπορούμε να δώσουμε εξιτήριο στους ασθενείς και εάν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε με τα εξωτερικά ιατρεία την ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη», δήλωσε στην «Deutsche Welle » (15/2). Με άλλα λόγια, το όλο ζήτημα θα είναι πώς θα αποτρέπεται η μακροχρόνια νοσηλεία και πώς θα εκδιώκεται γρήγορα από το δημόσιο νοσοκομείο ο ασθενής για να αναζητήσει την κάλυψη της ιδιωτικής υγείας. Κάτι που εφαρμόζει η γερμανική κυβέρνηση και στη Γερμανία, ιδιωτικοποιώντας το πρώτο δημόσιο σύστημα καθολικής υγείας στην Ευρώπη, που ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1880. Η ουσία είναι ότι η διαχείριση των ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων παραδίδεται σε γερμανικές εταιρείες υγείας, οι οποίες αποτελούν από τους πιο σημαντικούς χορηγούς του κόμματος της Μέρκελ και θησαυρίζουν αυτή την εποχή από τις ιδιωτικοποιήσεις στη Γερμανία.
Χρεοκοπούμε υπέρ της Γερμανίας
Η Γερμανία προσπαθεί να κρατηθεί στον αφρό και να μην βουλιάξει μαζί με την ευρωζώνη. Δεν είναι τυχαίο ότι το 2010 υπήρξε μια «χρυσή χρονιά», όπως αποκλήθηκε, για το γερμανικό εμπόριο. Οι εξαγωγές εμφάνισαν αύξηση κατά 18,5% σε σχέση με το 2009, ενώ αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές στη Γερμανία, και μάλιστα κατά 20%. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα που έχει καταγραφεί στη Γερμανία από το 1974. Την περασμένη χρονιά το άλμα των γερμανικών εξαγωγών τροφοδοτήθηκε από την αυξημένη ζήτηση στις αναπτυσσόμενες χώρες εκτός ευρωζώνης, όπως την Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία, αλλά και από τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, κυρίως από τις προβληματικές οικονομίες του Νότου. Οι εξαγωγές προς τις χώρες εκτός ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 26%, ενώ προς τις χώρες εντός της ευρωζώνης κατά 12,7%! Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η χρόνια ύφεση και η χρεοκοπία των χωρών σαν την Ελλάδα μεταφράζεται σε τρομακτικές εμπορικές επιδόσεις για τη Γερμανία. Αυτό δίνει μια σημαντική διάσταση των ανταλλαγμάτων που ζητά η Γερμανία για να προβεί σε «παραχωρήσεις» σε επίπεδο ευρωζώνης. Και επίσης προϊδεάζει τα ανταλλάγματα που είναι διατεθειμένη να δώσει η κυβέρνηση προκειμένου η Μέρκελ να συμφωνήσει στο σχέδιο διάσωσης των κερδοσκόπων.
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ “ΠΟΝΤΙΚΙ” ΣΤΙΣ 24-02-11)
