Δευτέρα 9 Μαΐου 2011
Γιώργος Καισάριος- Χρέος και ΑΕΠ: Το σημαντικότερα διάγραμμα του αιώνα
Όλοι νομίζουν ότι αν σταματήσουμε να δανειζόμαστε η ότι αν μειώσουμε το συνολικό δανεισμό, αυτό θα σημαίνει ύφεση.Η λογική λέει ότι όσα λιγότερα έχουμε να ξοδεύουμε, τόσο λιγότερο θα είναι το ΑΕΠ.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω τον μαθηματικό ορισμό του ΑΕΠ.
ΑΕΠ = Δημόσιες δαπάνες + Ιδιωτικές δαπάνες + δαπάνες νομικών προσώπων +(-) εμπορικές συναλλαγές.
Πουθενά σε αυτή την εξίσωση λοιπόν δεν έχουμε τον παράγοντα χρέος. Οι δαπάνες του κρατικού και του ιδιωτικού τομέα είναι συνάρτηση του πόσα ξοδεύεις όχι πόσα δανείζεσαι.
Είναι όμως γεγονός ότι ένα μέρος αυτών που ξοδεύουμε αποτελούνται από δανεικά (χρέος). Άρα το πόσα δανείζεσαι μπορεί να επηρεάσει τις δαπάνες και βέβαια το ΑΕΠ.
Αν όμως κάποιος θέλει να συμπεριλάβει τον παράγοντα χρέος στην εξίσωση, τότε θα πρέπει να συμπεριλάβει και τον παράγοντα τοκοχρεολύσια. Το χρέος το οποίο θα χρησιμοποιήσεις για να αυξήσεις το ΑΕΠ σου δεν είναι χωρίς κόστος.
Ας εξετάσουμε τώρα τι έγινε κατά το οικονομικό έτος 2009 εν Ελλάδι. Το ταμειακό έλλειμμα της Ελλάδος ήταν €30 δις (αυξήθηκαν δηλαδή αυτά που χρωστάμε κατά αυτό το ποσό) αλλά η οικονομία σημείωσε συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 2%!!
Μας πως είναι δυνατόν, να αυξάνει κάποιος τις δαπάνες του και να μειώνεται η οικονομική δραστηριότητα;; Σύμφωνα δηλαδή με την λογική της πιο πάνω εξίσωσης, θα έπρεπε το ΑΕΠ να αυξηθεί.
Αυτό που γίνεται είναι το εξής. Από ένα σημείο και μετά, το χρέος είναι τόσο μεγάλο που, ολοένα και περισσότεροι πόροι πάνε για την εξυπηρέτηση αυτού, με αποτελέσματα όσο χρέος και να προσθέσεις (και όσες δαπάνες και να κάνεις), λειτουργεί επιβαρυντικά ως προς την ανάπτυξη.
Για να καταλάβετε καλύτερα τι εννοώ, ας δούμε το πιο κάτω διάγραμμα.
Για να καταλάβετε καλύτερα τι εννοώ, ας δούμε το πιο κάτω διάγραμμα.
Όπως δείχνει το πιο πάνω διάγραμμα, το 1966 κάθε δολάριο αύξησης του χρέους προσέθετε $.90 cents στο ΑΕΠ των ΗΠΑ. Καθώς όμως περνούσαν τα χρόνια και μεγάλωνε το χρέος, όλο και λιγότερο ΑΕΠ έβγαινε από κάθε καινούργιο δολάριο χρέους.
Στο τέλος του 2009 λοιπόν φτάσαμε στο σημείο για κάθε δολάριο φρέσκου χρέους, να δούμε επιβάρυνση (και όχι ανάπτυξη) στο ΑΕΠ κατά $.45 cents!!!
Το ίδιο ακριβώς έχει συμβεί στην Ιαπωνία τώρα και πολλά χρόνια. Όσο χρέος και να έχει αναλάβει, το ΑΕΠ δεν έχει πάει πουθενά. Το ΑΕΠ της Ιαπωνίας είναι στα ίδια επίπεδα τώρα και 10 χρόνια, παρόλο που το συνολικό χρέος ως προς το ΑΕΠ της Ιαπωνίας έχει διπλασιαστεί.
Τώρα στα του οίκου μας. Η κυβέρνηση κάνει πάρα πολύ μεγάλο λάθος που έχει σαν πολιτική να συνεχίσει να αυξάνεται το Ελληνικό χρέος. Έλλειμμα 8% που ευελπιστεί για το 2010 δεν είναι κανένα κατόρθωμα.
Όσο το χρέος θα αυξάνεται, τόσο επιβαρυντικό θα είναι στην ανάπτυξη. Άρα το παραμύθι που λένε ότι δεν πρέπει να μειωθούν οι δαπάνες διότι αυτό θα επιφέρει ύφεση είναι παραμύθια. Αν θα έχουμε ύφεση θα έχουμε για άλλους λόγους και όχι διότι θα μειώσουμε τις δαπάνες και θα ισοσκελίσαμε τον προϋπολογισμό.
Αν θα έχουμε ύφεση, θα είναι διότι έχουμε φτάσει στο σημείο όπου, η εξυπηρέτηση του χρέους αποσπά τεράστιους πόρους από την οικονομία (και την τσέπη του καθενός) και δεν μας περισσεύουν λεφτά για κάτι άλλο.
Το να προσπαθείς δηλαδή να καταπολεμήσεις την ύφεση με περισσότερο χρέος είναι λάθος διότι θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Σε κάθε περίπτωση, όσο αυξάνεται το Ελληνικό χρέος, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να δούμε ανάπτυξη και όλο περισσότερο θα απομακρυνόμαστε από το σημείο εκείνο από όπου θα μπορεί η κατάσταση να αντιστραφεί.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)