ΕΛΛΑΔΑ: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ
"Έπειτα από τόση κακή διαχείριση, η χώρα χρειάζεται να επιστρέψει
στις παραδόσεις της και σε κοινωνικές λύσεις."
*Ο Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ). Ένας διπλωμάτης καριέρας ο οποίος έχει υπηρετήσει ως Έλληνας Πρέσβης στην Αρμενία, τον Καναδά, την Πολωνία και ως Γενικός Διευθυντής για Ευρωπαϊκά ζητήματα στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Το κείμενο αποτελεί μετάφραση της ανάλυσης που δημοσιεύθηκε στο 'The Vienna Review'. (τεύχος Σεπτεμβρίου, σύνδεσμος ιστότοπου: viennareview.net)
του Πρέσβη Λεωνίδα Χρυσανθόπουλου
στις παραδόσεις της και σε κοινωνικές λύσεις."
Οι ρίζες της παρούσας κρίσης της Ελλάδας φαίνεται να χρονολογούνται από την είσοδό της στην ΕΕ το 1981. Έχοντας μόλις αναρρώσει από την περίοδο της Δικτατορίας, η Ελλάδα είχε ακόμα αναπτυγμένη γεωργία και βιομηχανία. Σταδιακά, ήμασταν υποχρεωμένοι να μειώσουμε την αγροτική μας παραγωγή ώστε να πληρούμε τα κριτήρια για χορήγηση Ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και να βοηθήσουμε να μειωθούν τα αποθέματα ελαιόλαδου στην Ευρώπη. Στο μεταξύ, οι ανταγωνιστικοί κανόνες της ΕΕ μας εξανάγκασαν να κλείσουμε ή να πουλήσουμε τη χαλυβουργία. Στο τέλος μείναμε με μόνο τον τουρισμό.
Παράλληλα η ΕΕ ξεκίνησε να εξάγει τα προϊόντα της στην Ελλάδα, σε μία προσπάθεια να εξυψώσει την Ελλάδα με βάση τα δεδομένα του «βιοτικού επιπέδου των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης». Φυσικά οι Έλληνες ήθελαν να απολαμβάνουν όλα τα πολυτελή αγαθά και οι τράπεζες ευχαρίστως τους παρείχαν τα μέσα για να τα αποκτήσουν - χωρίς να ελέγχουν εάν οι νέοι οφειλέτες διέθεταν το εισόδημα για να αποπληρώσουν ποτέ τα δάνειά τους.
Και όχι μόνο αυτό: παγκοσμίως, επιβοηθούμενες από την φορολογική ρύθμιση, οι τράπεζες επινόησαν καινούργια «προϊόντα» που τους επέτρεψαν να κάνουν λεφτά από το τίποτα, με το να εγκρίνουν δάνεια σε κρατικούς οργανισμούς και σε ιδιώτες. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο όπου δεν είναι μόνο η Ελλάδα που είναι χρεωμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι ποτέ ικανή να αποπληρώσει, αλλά και οι Η.Π.Α. και όλες οι χώρες της Ευρωζώνης. Σήμερα, όχι μόνο άτομα, αλλά και ολόκληρα κράτη είναι όμηροι της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ.
Τα πακέτα διάσωσης της ΕΕ, δεν είναι δυνατό να μειώσουν το Ελληνικό χρέος. Εφόσον το πρώτο πακέτο χρημάτων δανείου και μέτρων λιτότητας (το Μάιο 2010) ήταν αναποτελεσματικό, τότε γιατί αυτό το τελευταίο (συμφωνήθηκε τον Ιούλιο 2011) να
λειτουργήσει διαφορετικά; Το δεύτερο πακέτο διάσωσης θα διπλασιάσει το συνολικό χρέος της Ελλάδας, από 330 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 σε 600 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011.
Κανένας Έλληνας πολιτικός ή κοινοβούλιο δεν κατάφερε ποτέ να συσσωρεύσει τόσο μεγάλο χρέος σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα όπως έκανε η ΕΕ μέσω των μέτρων διάσωσης που έλαβε για τη χώρα. Εάν η Ελλάδα δεν ήταν ικανή να αντέξει τα 330 δισεκατομμύρια, πως είναι δυνατό να περιμένουν να αντέξει τα 600 δισεκατομμύρια;
Σαν νέος διπλωμάτης, έλαβα μέρος στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ. Ήταν ωστόσο μία διαφορετική ΕΕ σε σχέση με αυτό που είναι σήμερα. Εκείνη την εποχή υπήρχε ηγεσία και όραμα, ενώ σήμερα οι Βρυξέλλες, καθώς και οι Γερμανοί και Γάλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, είναι με συνέπεια ασυνεπείς και δημιουργούν την εντύπωση πως δεν ξέρουν τι κάνουν και γιατί. Εν τω μεταξύ, η Δημοκρατία στην Ευρώπη έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο σημείο που μου είναι αδύνατο να το φανταστώ (για τη δημοκρατία).Οι πολίτες της Ελλάδας - και το κίνημα των «αγανακτισμένων» - είναι οργισμένοι: Οργισμένοι για την κακή διαχείριση από ανθρώπους τους οποίους ψήφισαν προκειμένου να δουλέψουν για το καλό της χώρας τους, οργισμένοι και για το χρέος το οποίο κουβαλούν στους ώμους τους και το οποίο δεν μπορεί να αποπληρωθεί. Είναι πρόθυμοι να πληρώσουν ότι πραγματικά χρωστάνε, όχι όμως αυτά που οι τράπεζες και οι πολιτικοί επινόησαν μέσω αδιαφανών οικονομικών μηχανισμών.
Τώρα που ολόκληρο το σύστημα έχει καταρρεύσει, οι Έλληνες χρειάζονται μία ξεκάθαρη συμφωνία: μία ειλικρινή και λογική πιθανότητα να ξαναχτίσουν τη χώρα και την οικονομία τους, όπως έχουν κάνει τόσες φορές στο παρελθόν. Και θέλουν να τιμωρηθούν όλοι αυτοί που «συνεισέφεραν» στη δημιουργία της κρίσης.
Τώρα, οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει να αρχίσουν να κάνουν ό,τι κάνουν πάντα σε περιόδους κρίσεως: Να επιστρέψουν σε πολιτισμικές αξίες της Ελλάδας και να ανασυγκροτήσουν βιώσιμες συνθήκες στις κοινωνίες τους, ανεξάρτητα από χρήματα: Να καλλιεργούν τρόφιμα στα μπαλκόνια τους, να αντιπραγματεύονται προϊόντα και υπηρεσίες, να αφήσουν τους παππούδες να προσέχουν τα παιδιά τους παρά να πληρώνουν και να αφήσουν συνταξιούχους
δασκάλους να παρέχουν βοήθεια στους μαθητές παρά να προσλαμβάνουν ακριβούς δασκάλους για ιδιαίτερα μαθήματα. Οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να το ενισχύσουν αυτο με το να ενθαρρύνουν περιφερειακά αναπτυξιακά προγράμματα, όπως ήδη υπάρχει σε δώδεκα κράτη-μέλη της ΕΕ, με εναλλακτικό περιφερειακό νόμισμα ώστε να ενδυναμώσουν τη τοπική παραγωγή και ενασχόληση και τελικά να αντικαταστήσουν το ευρώ και το δολάριο, εάν αυτό είναι απαραίτητο.
Οι πολιτικοί θα μπορούσαν επίσης να χειριστούν ένα πολιτικό σύστημα ανάλογο αυτού που χρησιμοποιήθηκε από τους Εβραίους κατά την αρχαιότητα: Άφηναν την οικονομία τους να λειτουργεί για 49 χρόνια, αλλά κάθε 50ο έτος διέγραφαν το χρέος, βοηθώντας έτσι την οικονομία τους να συνεχίζει χωρίς καμία φούσκα χρέους ή κάποια κρίση.
Ενδεχομένως και να υπάρχει κάποιο μελλοντικό σύστημα στο οποίο οι τράπεζες θα είναι υπεύθυνες να μειώσουν το δανεισμό τους σε κάθε κράτος, εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο, σε τέτοιο επίπεδο ώστε να είναι δυνατό να αποπληρωθεί σε μία γενεά. Τουλάχιστον αυτό θα εξασφάλιζε το ότι τα παιδιά μας δε θα χρειάζεται να πληρώνουν για τις δικές μας ανοησίες.
Παράλληλα η ΕΕ ξεκίνησε να εξάγει τα προϊόντα της στην Ελλάδα, σε μία προσπάθεια να εξυψώσει την Ελλάδα με βάση τα δεδομένα του «βιοτικού επιπέδου των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης». Φυσικά οι Έλληνες ήθελαν να απολαμβάνουν όλα τα πολυτελή αγαθά και οι τράπεζες ευχαρίστως τους παρείχαν τα μέσα για να τα αποκτήσουν - χωρίς να ελέγχουν εάν οι νέοι οφειλέτες διέθεταν το εισόδημα για να αποπληρώσουν ποτέ τα δάνειά τους.
Και όχι μόνο αυτό: παγκοσμίως, επιβοηθούμενες από την φορολογική ρύθμιση, οι τράπεζες επινόησαν καινούργια «προϊόντα» που τους επέτρεψαν να κάνουν λεφτά από το τίποτα, με το να εγκρίνουν δάνεια σε κρατικούς οργανισμούς και σε ιδιώτες. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο όπου δεν είναι μόνο η Ελλάδα που είναι χρεωμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι ποτέ ικανή να αποπληρώσει, αλλά και οι Η.Π.Α. και όλες οι χώρες της Ευρωζώνης. Σήμερα, όχι μόνο άτομα, αλλά και ολόκληρα κράτη είναι όμηροι της παγκόσμιας οικονομικής ελίτ.
Τα πακέτα διάσωσης της ΕΕ, δεν είναι δυνατό να μειώσουν το Ελληνικό χρέος. Εφόσον το πρώτο πακέτο χρημάτων δανείου και μέτρων λιτότητας (το Μάιο 2010) ήταν αναποτελεσματικό, τότε γιατί αυτό το τελευταίο (συμφωνήθηκε τον Ιούλιο 2011) να
λειτουργήσει διαφορετικά; Το δεύτερο πακέτο διάσωσης θα διπλασιάσει το συνολικό χρέος της Ελλάδας, από 330 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 σε 600 δισεκατομμύρια ευρώ το 2011.
Κανένας Έλληνας πολιτικός ή κοινοβούλιο δεν κατάφερε ποτέ να συσσωρεύσει τόσο μεγάλο χρέος σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα όπως έκανε η ΕΕ μέσω των μέτρων διάσωσης που έλαβε για τη χώρα. Εάν η Ελλάδα δεν ήταν ικανή να αντέξει τα 330 δισεκατομμύρια, πως είναι δυνατό να περιμένουν να αντέξει τα 600 δισεκατομμύρια;
Σαν νέος διπλωμάτης, έλαβα μέρος στις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΕ. Ήταν ωστόσο μία διαφορετική ΕΕ σε σχέση με αυτό που είναι σήμερα. Εκείνη την εποχή υπήρχε ηγεσία και όραμα, ενώ σήμερα οι Βρυξέλλες, καθώς και οι Γερμανοί και Γάλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, είναι με συνέπεια ασυνεπείς και δημιουργούν την εντύπωση πως δεν ξέρουν τι κάνουν και γιατί. Εν τω μεταξύ, η Δημοκρατία στην Ευρώπη έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο σημείο που μου είναι αδύνατο να το φανταστώ (για τη δημοκρατία).Οι πολίτες της Ελλάδας - και το κίνημα των «αγανακτισμένων» - είναι οργισμένοι: Οργισμένοι για την κακή διαχείριση από ανθρώπους τους οποίους ψήφισαν προκειμένου να δουλέψουν για το καλό της χώρας τους, οργισμένοι και για το χρέος το οποίο κουβαλούν στους ώμους τους και το οποίο δεν μπορεί να αποπληρωθεί. Είναι πρόθυμοι να πληρώσουν ότι πραγματικά χρωστάνε, όχι όμως αυτά που οι τράπεζες και οι πολιτικοί επινόησαν μέσω αδιαφανών οικονομικών μηχανισμών.
Τώρα που ολόκληρο το σύστημα έχει καταρρεύσει, οι Έλληνες χρειάζονται μία ξεκάθαρη συμφωνία: μία ειλικρινή και λογική πιθανότητα να ξαναχτίσουν τη χώρα και την οικονομία τους, όπως έχουν κάνει τόσες φορές στο παρελθόν. Και θέλουν να τιμωρηθούν όλοι αυτοί που «συνεισέφεραν» στη δημιουργία της κρίσης.
Τώρα, οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει να αρχίσουν να κάνουν ό,τι κάνουν πάντα σε περιόδους κρίσεως: Να επιστρέψουν σε πολιτισμικές αξίες της Ελλάδας και να ανασυγκροτήσουν βιώσιμες συνθήκες στις κοινωνίες τους, ανεξάρτητα από χρήματα: Να καλλιεργούν τρόφιμα στα μπαλκόνια τους, να αντιπραγματεύονται προϊόντα και υπηρεσίες, να αφήσουν τους παππούδες να προσέχουν τα παιδιά τους παρά να πληρώνουν και να αφήσουν συνταξιούχους
δασκάλους να παρέχουν βοήθεια στους μαθητές παρά να προσλαμβάνουν ακριβούς δασκάλους για ιδιαίτερα μαθήματα. Οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να το ενισχύσουν αυτο με το να ενθαρρύνουν περιφερειακά αναπτυξιακά προγράμματα, όπως ήδη υπάρχει σε δώδεκα κράτη-μέλη της ΕΕ, με εναλλακτικό περιφερειακό νόμισμα ώστε να ενδυναμώσουν τη τοπική παραγωγή και ενασχόληση και τελικά να αντικαταστήσουν το ευρώ και το δολάριο, εάν αυτό είναι απαραίτητο.
Οι πολιτικοί θα μπορούσαν επίσης να χειριστούν ένα πολιτικό σύστημα ανάλογο αυτού που χρησιμοποιήθηκε από τους Εβραίους κατά την αρχαιότητα: Άφηναν την οικονομία τους να λειτουργεί για 49 χρόνια, αλλά κάθε 50ο έτος διέγραφαν το χρέος, βοηθώντας έτσι την οικονομία τους να συνεχίζει χωρίς καμία φούσκα χρέους ή κάποια κρίση.
Ενδεχομένως και να υπάρχει κάποιο μελλοντικό σύστημα στο οποίο οι τράπεζες θα είναι υπεύθυνες να μειώσουν το δανεισμό τους σε κάθε κράτος, εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο, σε τέτοιο επίπεδο ώστε να είναι δυνατό να αποπληρωθεί σε μία γενεά. Τουλάχιστον αυτό θα εξασφάλιζε το ότι τα παιδιά μας δε θα χρειάζεται να πληρώνουν για τις δικές μας ανοησίες.
*Ο Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (ΟΣΕΠ). Ένας διπλωμάτης καριέρας ο οποίος έχει υπηρετήσει ως Έλληνας Πρέσβης στην Αρμενία, τον Καναδά, την Πολωνία και ως Γενικός Διευθυντής για Ευρωπαϊκά ζητήματα στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Το κείμενο αποτελεί μετάφραση της ανάλυσης που δημοσιεύθηκε στο 'The Vienna Review'. (τεύχος Σεπτεμβρίου, σύνδεσμος ιστότοπου: viennareview.net)
