Ηλίας Σταμπολιάδης

Περί Ορυκτού Πλούτου

Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου. Ο ορυκτός πλούτος είναι πλούτος που προέρχεται από την εκμετάλλευση κοιτασμάτων με οικονομική αξία. Tα κοιτάσματα αυτά, είτε πρόκειται για μεταλλικά ή βιομηχανικά ορυκτά, νερό, ή υδρογονάνθρακες, δημιουργήθηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια και πρέπει να ανήκουν στο δημόσιο.  Δυστυχώς ο μεταλλευτικός κώδικας είναι κατασκεύασμα διαφόρων αντιλήψεων και τροποποιήσεων που δεν κατοχυρώνουν πλήρως την ιδιοκτησιακή δικαιοδοσία του δημοσίου και σήμερα παρουσιάζονται ιδιώτες που διεκδικούν δικαιώματα ιδιοκτησίας ενώ εκείνο που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν  νόμιμα είναι μόνο το δικαίωμα παραχώρησης της εκμετάλλευσης.

Το δημόσιο ως ιδιοκτήτης πρέπει να απαιτεί από αυτόν στον οποίο έχει παραχωρήσει το δικαίωμα της εκμετάλλευσης ενός ορυκτού πόρου να πληρώνει ένα ποσοστό της εμπεριεχομένης χρηματιστηριακής αξίας ως αντιπαροχή, να τηρεί τους περιβαλλοντικούς όρους που είναι αναγκαίοι και να πληρώνει τους  φόρους επί των κερδών που πληρώνουν όλες οι επιχειρήσεις.

Το ερώτημα που πρέπει να απαντήσει ο καθένας είναι εάν σε ανάλογη περίπτωση ιδιοκτησίας ενός οικοπέδου (όχι τυχόν κοιτασμάτων κάτω από την επιφάνεια που ανήκουν στο κράτος) θα παραχωρούσε το δικαίωμα σε έναν εργολάβο να κτίσει πολυκατοικία χωρίς να του δώσει μερικά διαμερίσματα αντιπαροχή με μόνη τη δέσμευση ότι θα τον προσλάβει ως εργάτη για όσο διάστημα διαρκεί η ανέγερση της οικοδομής, η αξία της οποίας μεταβιβάζεται στον εργολάβο; Η αντιπαροχή αυτή δεν θα ήταν ανάλογη της αξίας του οικοπέδου που θα μπορούσε να ευρίσκεται στο κέντρο μίας πόλης  ή σε μία υποβαθμισμένη συνοικία της; Ο εργολάβος δεν θα είχε την υποχρέωση να τηρήσει τους κανόνες δόμησης και να πληρώσει τον φόρο για τα κέρδη που θα αποκομίσει από την πώληση των διαμερισμάτων που του απέμειναν μετά την αντιπαροχή προς τον οικοπεδούχο;

 Εάν απαντήσουμε με ειλικρίνεια στο ερώτημα  αυτό νομίζω ότι δεν θα υπάρχει πρόβλημα διότι όλοι θα είναι ευχαριστημένοι και ας μην ξεχνάμε ότι  με τον τρόπο αυτό έχουν κτιστεί όλες οι σύγχρονε πόλεις. Σε περίπτωση που η μεταλλευτική  επιχείρηση δεν είναι βιώσιμη υπό αυτούς τους όρους τότε δεν ομιλούμε για ορυκτό πλούτο αλλά για γεωλογικά πετρώματα, όπως δεν κτίζουμε πολυκατοικίες σε περιοχές όπου τα διαμερίσματα δεν έχουν εμπορική αξία.

Η προσωπική μου άποψη είναι ότι σήμερα υπάρχει η τεχνογνωσία για την τήρηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών όρων και ότι η κακοπροαίρετη ή ακόμη και καλοπροαίρετη πολιτική τους εκμετάλλευση σαν πρόσχημα εν αμαρτίες δεν λύνει το πρόβλημα που όλοι αποφεύγουν να διατυπώσουν και αυτό είναι η δίκαιη μοιρασιά του ορυκτού πλούτου, εφόσον υπάρχει.

Ηλίας Σταμπολιάδης

Δρ. Μηχανικός Μεταλλείων και Μεταλλουργός

Καθηγητής Εμπλουτισμού Μεταλλευμάτων

Πολυτεχνείο Κρήτης

25/3/2013

Ινφογνώμων Πολιτικά: Τα τέσσερα σενάρια για την Κύπρο σύμφωνα με τους Financial Times

Τα τέσσερα σενάρια για την Κύπρο σύμφωνα με τους Financial Times

Σοφοκλέους-Ο καυτός κυπριακός φάκελος

ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ  ΚΑΙ  ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΓΚΡΟΥΠ.

Megan Greene-Cyprus’s Four Options to Avoid Banking Collapse

Cyprus's  Four Options.

Βαρουφάκης-Αναγκαία σημεία διεξόδου

Νομισματικός «Πόλεμος και Ειρήνη» (από Σοφοκλέους)

ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟΣ ''ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ''.

FT: Η Κίνα δημιουργεί μία Ελλάδα κάθε 3 μήνες

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ.

Β. Βιλιάρδος-Το όπλο της ενέργειας.

ΤΟ ΟΠΛΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ.

Αντεπίθεση του Όλι Ρεν στους οικονομολόγους- Σύγκρουση με Πολ Κρούγκμαν

ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ.

ΟΧΙ στην Ιδιωτικοποίηση του Νερού

Η Κομισιόν προωθεί την ιδιωτικοποίηση του νερού σε όλη την Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ήδη περισσότεροι από 850.000 Γερμανοί έχουν υπογράψει ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού, χιλιάδες πολίτες από όλη την Ευρώπη, αλλά μόλις 719 Έλληνες! Δεν είπαν βέβαια και τα ΜΜΕ τίποτα γι αυτό!

Η συλλογή υπογραφών γίνεται εντός επίσημου ευρωπαϊκου θεσμικού πλαισίου. 

Μόλις συγκεκντρωθεί ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός υπογραφών από 7 χώρες, τότε δεσμεύεται η Κομισιόν να επανεξετάσει το ζήτημα! Τον ελάχιστο αριθμό έχουν πιάσει ήδη οι Γερμανία, Αυστρία και Βέλγιο, ενώ Ελλάδα και Κύπρος έχουν τον χαμηλότερο αριθμό υπογραφών!

Ενημερώσου, αν συμφωνείς ψήφισε ΕΔΩ:

                                                                        http://www.right2water.eu/el

*Βάσει των νόμων της Ελλάδας, για να είναι έγκυρη η υπογραφή σου στην επίσημη αυτή διαδικασία, πρέπει να βάλεις και τα στοιχεία ταυτότητάς σου (άλλες χώρες της Ε.Ε. δεν το ζητούν αυτό). Μόνο για τα στοιχεία ταυτότητας επιλέξτε αγγλικό πληκτολόγια και γράψτε τον αριθμό με τη μορφή:

AB 123456   ΟΧΙ AB123456   ΟΥΤΕ Α Β 123456

Economist- Venezuela after Chávez

Venezuela after Chavez.

Ινφογνώμων Πολιτικά: ΕΡΕΥΝΕΣ Πετρελαίου

Πολυεθνικοί κολοσσοί οσμίστηκαν ελληνικό πετρέλαιο

Ινφογνώμων Πολιτικά: Αντισυνταγματική η αναδρομική περικοπή σε συντάξεις δικαστών και στρατιωτικών

Αντισυνταγματική η αναδρομική περικοπή σε συντάξεις δικαστών και στρατιωτικών

Σοφοκλέους

Ποιό είναι το νόημα της Ευρώπης.

ΣΠΙΘΑ- ΟΜΙΛΙΑ καθ. ΑΝΤ. ΦΩΣΚΟΛΟΥ ΣΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

Ηλίας Σταμπολιάδης

Ορυκτός Πλούτος Ευχή ή Κατάρα ;

Η μεταλλευτική βιομηχανία ανήκει ως γνωστό στην πρωτογενή παραγωγή και αποτελεί σημαντικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας παρέχοντας πρώτη ύλη σε σειρά μεταποιητικών  βιομηχανιών ή και εισάγοντας συνάλλαγμα από την εξαγωγή συμπυκνωμάτων των μεταλλευτικών και των βιομηχανικών ορυκτών ή και των τελικών προϊόντων  από την επεξεργασία τους.

Σε αυτή την παραγωγή εμπλέκονται αφενός οι μεταλλευτικές και λατομικές επιχειρήσεις και αφετέρου το κράτος υπό τις ακόλουθες ιδιότητες   του.

• Ως ιδιοκτήτης του ορυκτού πλούτου της γης
• Ως φορέας δημοσιονομικής πολιτικής και
• Ως τοπική κοινωνία, στον ζωτικό χώρο της οποίας  εντάσσεται η μεταλλευτική δραστηριότητα.

Και οι τρεις αυτές συνιστώσες έχουν κάθε νόμιμο συμφέρον να διεκδικούν αντισταθμιστικά οφέλη από την εκμετάλλευση μίας πλουτοπαραγωγικής πηγής που διαφέρει βασικά από τις άλλες πρωτογενείς δραστηριότητες όπως, η γεωργία, η δασοπονία, η κτηνοτροφία και η αλιεία  καθόσον στην μεταλλευτική βιομηχανία το προϊόν δεν είναι ανανεώσιμο αλλά εξαντλείται τελεσίδικα. Από την άλλη μεριά και η επιχείρηση που αναλαμβάνει την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου πρέπει εκ των πραγμάτων να είναι κερδοφόρα και βιώσιμη μέχρι την εξάντληση της εξορυσόμενης πρώτης ύλης.

Η συνεργασία κράτους και μεταλλευτικής επιχείρησης οφείλει να γίνεται με βάση το αμοιβαίο συμφέρον και οι κανόνες που τη διέπουν πρέπει να προσβλέπουν προς αυτό έτσι ώστε αφενός να εξασφαλίζονται οι απαιτούμενες επενδύσεις  και αφετέρου η τοπική κοινωνία να δέχεται ευχαρίστως μία τέτοια δραστηριότητα. Είναι γνωστό ότι σήμερα υπάρχει μεγάλη παρεξήγηση στις σχέσεις αυτές με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται πολλές επιχειρήσεις να αναλάβουν δραστηριότητα ή και το αντίθετο πολλές τοπικές κοινωνίες να υφίστανται περιβαλλοντικές  ακόμη και οικονομικές επιπτώσεις ώστε να δημιουργείται αρνητικό κλίμα  ακόμη και σε επενδυτικές προτάσεις αμοιβαίου συμφέροντος..

Τα μεταλλεύματα, τα βιομηχανικά ορυκτά αλλά και το νερό δεν αποτελούν ιδιοκτησία του ιδιοκτήτη της επιφάνειας (αγρού, δάσους, οικοπέδου, λίμνης ή θάλασσας) αλλά ανήκουν στο δημόσιο απλά από το γεγονός ότι η δημιουργία τους και η τελική τους απόθεση εξελίχθηκε ή και εξελίσσεται (περίπτωση του νερού) βάσει  γεωλογικών και κλιματικών συνθηκών που  διέπουν χώρους πέρα από την σημερινή τοποθεσία τους και πολλές φορές υπερβαίνουν ακόμη και τα εθνικά σύνορα.

Δυστυχώς ο σημερινός μεταλλευτικός κανονισμός αποτελεί ένα φαυλοκρατικό κατασκεύασμα που η πρόθεση του αποκαλύπτεται ακόμη και από την χρησιμοποιούμενη ορολογία. Ονομάζει μεταλλειοκτήτη αυτόν στον οποίο μεταβιβάζει το δικαίωμα εκμετάλλευσης της πρώτης ύλης, ο οποίος  μάλιστα  ως «ιδιοκτήτης» δεν έχει καν την υποχρέωση να ανταποδώσει στο κράτος μία αντιπαροχή  για τον δημόσιο πλούτο που αποσπά.

 Φανταστείτε να έχετε ένα οικόπεδο και να το δίνετε σε έναν εργολάβο χωρίς αντιπαροχή με την μόνη υπόσχεση ότι θα σας προσλάβει ως εργάτη στην οικοδομή που θα εγείρει. Το σωστό είναι ο ιδιοκτήτης να ζητήσει αντιπαροχή ανάλογα με την αξία του οικοπέδου  που προσδιορίζεται από τη θέση του. Κάτι ανάλογο πρέπει να συμβαίνει και με τον ορυκτό πλούτο. Το κράτος πρέπει να απαιτεί:

• Αντιπαροχή  15%  – 25 % τουλάχιστον από την περιεχόμενη αξία του εξορυσσομένου μετάλλου ανεξαρτήτως από το εάν αυτό θα επεξεργασθεί εντός ή εκτός των συνόρων.
• Φόρο επί των κερδών της επιχείρησης, περιλαμβανομένης  στο κόστος λειτουργίας της επιχείρησης της δοθείσης αντιπαροχής. Ο φόρος αυτός θα είναι αυτός που πληρώνουν όλες οι επιχειρήσεις.  Σήμερα είναι γύρω στα 30% και αποτελεί μέρος της γενικότερης αναπτυξιακής πολιτικής και όχι μόνο των μεταλλευτικών επιχειρήσεων..
• Αντισταθμιστικές εισφορές προς την τοπική κοινότητα, πέρα από τα λαμβανόμενα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος, αξίας τουλάχιστον 2% επί των κερδών, που θα λογαριάζονται στο κόστος της επιχείρησης και θα δίδονται σε μορφή που να μην μπορούν να τα καπηλευθούν οι τοπικοί δήμαρχοι..  

Υπό τους όρους αυτούς κάθε αντίδραση στην αδειοδότηση και λειτουργία της επιχείρησης θα αποτελεί κακοπροαίρετη πράξη. Θα μπορούσε κανείς ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς και την προκαλούμενη όχληση να διαπραγματευτεί τα ποσοστά αντιπαροχής, φόρου και αντισταθμιστικών εισφορών αλλά δεν μπορεί να αρνηθεί την αναγκαιότητας τους χωρίς την οποία δεν ομιλούμε για επένδυση αλλά για πειρατεία. Επίσης  εάν αυτά ικανοποιηθούν τότε η αντίδραση αποτελεί υστερόβουλη πράξη προς ικανοποίηση ιδίων τοπικών συμφερόντων όπως δυστυχώς έχει δείξει η εμπειρία σε τέτοιου είδους συναλλαγές.

Ηλίας Σταμπολιάδης

Καθηγητής

Τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Πολυτεχνείο Κρήτης

2 Μαρτίου 2013

MURRAY N. ROTHBARD

A History of Money and Banking in the USA.

ΛΙΣΤΑ ΛΑΓΚΆΡΝΤ

 ΤΑ 49 ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΚΑΛΕΙ Ο ΣΔΟΕ.