Στην Wall Street Journal, 9 Μαϊου 2011:
“Να αντιταχθούμε στα λεγόμενα bailouts των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ...Τα τρέχοντα σχέδια καταστρέφουν την πραγματική οικονομία της Ευρώπης μέσω των αυξημένων φόρων και τη μεταφορά πλούτου από τις απλές οικογένειες στα ταμεία των αφερέγγυων κρατών και των τραπεζών”.
Αν κάποιες τράπεζες ανακεφαλαιώνουν χρήματα των φορολογουμένων, οι φορολογούμενοι πρέπει να πάρουν τίτλους ιδιοκτησίας σε αντάλλαγμα, και όλο το διοικητικό συμβούλιο να εκδιωχθεί. Αλλά πριν σχεδιαστεί οποιαδήποτε τέτοια συμμετοχή φορολογουμένων, είναι σημαντικό να εφαρμόζεται πρώτα “κούρεμα” ομολόγων
Όταν είχα την τιμή να οδηγήσω το κόμμα των Αληθινών Φινλανδών στην εκλογική νίκη τον Απρίλιο, δώσαμε μια επίσημη υπόσχεση να αντιταχθούμε στα λεγόμενα bailouts των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Οι διασώσεις είναι προδήλως κακό για την Ευρώπη, κακό για τη Φινλανδία και κακό για τις χώρες που έχουν αναγκαστεί να τις αποδεχθούν. Η Ευρώπη υποφέρει από την οικονομική γάγγραινα της αφερεγγυότητας, τόσο των δημόσιων όσο και ιδιωτικών. Και αν δεν ακρωτηριάσουν αυτό που δεν μπορεί να σωθεί, υπάρχει ο κίνδυνος δηλητηρίασης σε ολόκληρο το σώμα.
Η επίσημη θέση είναι ότι η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία έχουν πληγεί από μια κρίση ρευστότητας, με αποτέλεσμα να χρειάζεται μια στιγμιαία έγχυση κεφαλαίου, μετά την οποία τα πάντα θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό. Αλλά αυτή η επίσημη εκδοχή είναι ένα ψέμα, αυτό που θεωρεί τους απλούς ανθρώπους της Ευρώπης για ηλίθιους. Αξίζουν πολύ καλύτερα από την πολιτική και τους ηγέτες τους.
Για να κατανοήσουμε την πραγματική φύση και το σκοπό των bailouts, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε ποιος πραγματικά οφελείται από αυτές. Ας ακολουθήσουμε τα χρήματα.
Με κίνδυνο να κατηγορηθώ για λαϊκισμό, θα αρχίσω με το προφανές: Δεν είναι ο ανθρωπάκος που οφελείται. Αυτός είναι που τον αρμέγουν και του λένε ψέματα για να διατηρηθεί σε λειτουργία το πτωχευμένο σύστημα. Πληρώνεται λιγότερο και φορολογείται περισσότερο για να παρέχει τα χρήματα που χρειάζονται για την διατήρηση του συστήματος Ponzi (Ένα σύστημα Ponzi είναι μια πράξη απατηλής επένδυσης που πληρώνει αποδόσεις σε ξεχωριστούς επενδυτές, όχι από κανένα πραγματικό κέρδος που πραγματοποιεί η επένδυση, αλλά από δικά τους χρήματα ή τα χρήματα που καταβάλλονται από τους μετέπειτα επενδυτές. Με άλλα λόγια μία ¨πυραμίδα”). Εν τω μεταξύ, ένα είδος θανατηφόρου συμβίωσης έχει αναπτυχθεί μεταξύ των πολιτικών και των τραπεζών: οι πολιτικοί ηγέτες μας δανείζεται όλο και περισσότερα χρήματα για να πληρώσουν τις τράπεζες, οι οποίες επιστρέψουν την εύνοια με τον δανεισμό ολοένα και περισσότερων χρημάτων πίσω στις κυβερνήσεις μας, διατηρώντας το καθεστώς χωρίς δυσχέρειες.
Σε μια πραγματική οικονομία της αγοράς, οι κακές επιλογές ποινολογούνται. Όχι όμως εδώ. Όταν η αναπόφευκτη αποτυχία των υπερχρεωμένων χωρών της ζώνης ευρώ ήρθε στο φως, ένα μυστικό σύμφωνο έγινε.
Αντί να δεχτεί τις ζημίες από εσφαλμένες επενδύσεις, οι οποίες θα είχαν ως αποτέλεσμα την πιθανή κατάρρευση και την εθνική διάσωση ορισμένων τραπεζών, αποφασίστηκε να μεταφερθούν οι απώλειες στους φορολογούμενους μέσω δανείων, εγγυήσεων και αδιαφανών δομών όπως το Ταμείο Ευρωπαϊκής Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, της Ιρλανδικής ΝΑΜΑ (National Asset Management Agency) και μιας σειράς φορέων ειδικής χρήσεως που κάνουν την Enron να φαίνεται απλούστατη. Ορισμένοι πολιτικοί το έχουν καταλάβει? άλλοι απλώς πανικοβλήθηκαν και έκαναν όπως τους είπαν.
Τα χρήματα δεν πήγαν για να βοηθήσουν χρεωμένες οικονομίες. Κύλησαν μέσα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα Κράτη παραλήπτες στας ταμεία των μεγάλων τραπεζών και των επενδυτικών οίκων.
Επιπλέον σε αντίθεση με την επίσημη σοφία, ο δικαιούχος δεν θα ήθελε τέτοια «βοήθειαι», όχι με αυτόν τον τρόπο. Η φυσική επιλογή για αυτούς ήταν να παραδεχθούν την αφερεγγυότητα και να αφήσουν τους ιδιώτες δανειστές, όπου και αν αυτοί στηρίχθηκαν, να φάνε τις απώλειές τους.
Αυτό δεν ήταν να γίνει. Όπως ο πρώην υπουργός Οικονομικών Brian Lenihan αποκάλυψε πρόσφατα, η Ιρλανδία αναγκάστηκε να λάβει τα χρήματα. Το ίδιο συνέβη και με τον Πορτογάλο πρωθυπουργό José Sócrates, αν και μπορεί να είναι λιγότερο πρόθυμος από τον κ. Lenihan να το αποδεχτεί.
Γιατί αυτός ο εκβιασμός Βρυξελλών-Φρανκφούρτης οδήγησε τις χώρες αυτές να δεχθούν τα χρήματα σε συνδυασμό με προγράμματα «ανάκτησης», τα οποία θα καταλήξουν αναπόφευκτα σε αποτυχία; Επειδή χρειάζεται να ευχαριστήσουν τις τράπεζες που καταβροχθίζουν τους φόρους, οι οποίες διαφορετικά μπορεί να αρνηθούν να εμφανιστούν στην επόμενη Ισπανικό, Βελγικό, Ιταλικό ή ακόμη και Γαλλικό πλειστηριασμό ομολόγων.
Δυστυχώς για το τρέχον οικονομικό και πολιτικό καρτέλ, το σχέδιό τους δεν λειτουργεί. Ήδη στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος, η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία είναι οικονομικά κατεστραμένες. Ποτέ δεν θα είναι σε θέση να εξοικονομήσουν και να αναπτυχθούν αρκετά γρήγορα ώστε να εξοφλήσουν τα χρέη με τα οποία οι Βρυξέλλες τους έχουν φορτώσει στο όνομα της σωτηρίας τους.
Και έτσι, χωρίς καθαρισμό η γάγγραινα εξαπλώνεται. Ο Ισπανικός τομέας των ακινήτων είναι πολύ μεγαλύτερος και πιο αχαρτογράφητος από αυτόν της Ιρλανδίας. Δεν είναι μόνο οι Ισπανικές τράπεζες (cajas) που βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Υπάρχουν μεγάλες ισπανικές τράπεζες, όπου ό, τι βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του ισολογισμού μπορεί να είναι ένα ζόμπι, όπως ακριβώς συνέβη στην Ιρλανδία για μια στιγμή. Ο χρόνος τρέχει, και το πρόβλημα δεν πηγαίνει μακριά.
Η σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας δεν αποτελεί λύση. Θα θεσμοθετήσει το σύστημα μεταφοράς πλούτου από τους απλούς πολίτες σε συμβιβασμένους πολιτικούς και σε αποτυχημένους σε άλλη περίπτωση τραπεζίτες, δημιουργώντας ένα τεράστιο ηθικό κίνδυνο και καταστρέφοντας ό, τι απομένει από το ανταγωνιστικό τραπεζικό τοπίο της Ευρώπης.
Μερικοί υπερασπίζονται το ΕSΜ, λέγοντας ότι η χρήση του θα απαιτεί πάντοτε ομοφωνία. Αλλά το σημερινό χάος με την Πορτογαλία δείχνει ότι η ελίτ των Βρυξελλών, θα επιδιώξει να επιβάλει ομοφωνία μέσω της πίεσης όταν δεν μπορεί να επιτευχθεί με την πειθώ. Η κατάργηση της ομοφωνίας είναι μόνο θέμα χρόνου. Μετά από αυτό έχουμε μία ολοκληρωμένη δημοσιονομική ένωση μεταφοράς που είναι προφανώς ενέχυρη στην αντιαναπτυξιακή συντεχνία των Βρυξελλών.
Ευτυχώς, δεν είναι πολύ αργά για να σταματήσει η αποσύνθεση. Για τις τράπεζες, χρειαζόμαστε ειλικρινείς, σοβαρές δοκιμασίες στρες. Σταματήστε την τρέχουσα πολιτικά εμπνευσμένη φάρσα. Αντίθετα, οι παράλληλες αξιολογήσεις να γίνονται από τις ρυθμιστικές αρχές και τις ανεξάρτητες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των ενδιαφερομένων μερών και ακαδημαϊκών. Εμπιστοσύνη αλλά και επαλήθευση.
Αφερέγγυες τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να κλείσουν, ώστε η αφερεγγυότητα να εκκαθαριστεί από το σύστημα. Πρέπει να αποκαταστήσουμε την αρχή της αγοράς να είναι ελεύθερη να αποτύχει.
Αν κάποιες τράπεζες ανακεφαλαιώνουν χρήματα των φορολογουμένων, οι φορολογούμενοι πρέπει να πάρουν τίτλους ιδιοκτησίας σε αντάλλαγμα, και όλο το διοικητικό συμβούλιο να εκδιωχθεί. Αλλά πριν σχεδιαστεί οποιαδήποτε τέτοια συμμετοχή φορολογουμένων, είναι σημαντικό να εφαρμόζεται πρώτα “κούρεμα” ομολόγων .
Για το δημόσιο χρέος, η ελευθερία να αποτύχουν είναι πάλι το κλειδί. Σημαντική αναδιάρθρωση είναι αναγκαία για την πραγματική ανάκαμψη. Ναι, οι αγορές θα τιμωρήσουν κράτη που αθέτησαν τις υποχρεώσεις τους, αλλά είναι επίσης γρήγορες στο να συγχωρούν. Τα τρέχοντα σχέδια καταστρέφουν την πραγματική οικονομία της Ευρώπης μέσω των αυξημένων φόρων και τη μεταφορά πλούτου από τις απλές οικογένειες στα ταμεία των αφερέγγυων κρατών και των τραπεζών. Μια αναδιάρθρωση που άφησε το χρέος μιας χώρας σε ένα διαχειρίσιμο επίπεδο και ενθάρρυνε την επιστροφή στις προσανατολισμένες πολιτικές ανάπτυξης μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία επάνοδο σε διεθνείς αγορές χρέους.
Αυτό δεν αφορά μόνο την οικονομία. Οι άνθρωποι αισθάνονται προδομένοι. Στην Ιρλανδία, τα εισερχόμενα κόμματα στη νέα κυβέρνηση υποσχέθηκαν να καταστήσουν τους προνομιούχους ομολογιούχους υπεύθυνους, αλλά κάτω από πίεση υπέκυψαν, αφήνοντας τους ψηφοφόρους τους με μια αίσθηση δημοκρατικής στέρησης δικαιωμάτων. Η ελίτ στις Βρυξέλλες έχει δηλώσει ότι η Φινλανδία πρέπει να τιμήσει τις δεσμεύσεις της προς τους Ευρωπαίους εταίρους της, αλλά στις Βρυξέλλες σιωπούν ως προς το κατά πόσον οι εθνικοί πολιτικοί πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους προς τους ψηφοφόρους τους. Σε μια δημοκρατία, όπου θα κυβερνούν κάτω από τη συναίνεση του λαού, η δύναμη είναι δανεική. Κάνουμε ό, τι υποσχόμαστε, ακόμα κι αν κοστίζει ένα γεύμα στις Βρυξέλλες, ένα “αρνητικό” προφίλ των μέσων ενημέρωσης, ή μια θέση στο υπουργικό συμβούλιο.
Όταν στη μακρά νύχτα της Ευρώπης το 1939-45, ήρθε ο πόλεμος στη Φινλανδία με τις χιονοθύελλες του χειμώνα, η μητέρα μου ήταν ένα από τα οκτώ αδέλφια που μεγάλωναν σε μια μικρή φάρμα στην κεντρική Φινλανδία, όπου οι παππούδες μου τα έφερναν βόλτα με μια λιτή διαβίωση. Οι δύο νεαροί θείοι μου έσπευσαν στο μέτωπο και οι δύο τραυματίστηκαν σε δράση κατά τη διάρκεια της αιματοχυσίας της Ευρώπης. Ανατράφηκα να γνωρίζω ότι ο πόλεμος γενοκτονίας δεν πρέπει ποτέ ξανά να επισκεφθεί στην ήπειρό μας και κατανόησα τις αξίες και τις αρχές που οδήγησαν αρχικά στη δημιουργία αυτού που έγινε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτή η Ευρώπη, αυτό το όραμα, ήταν αυτό που προσέφερε στο λαό της Φινλανδίας και όλη την Ευρώπη το δώρο της ειρήνης που βασίζεται στη δημοκρατία, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την επικουρικότητα. Αυτή είναι η Ευρώπη που αξίζει να έχουμε, γι ‘αυτό με μεγάλη θλίψη βλέπω αυτό το σχέδιο να τίθεται σε κίνδυνο από μια πολιτική ελίτ που θα μπορούσε να θυσιάσει τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων της Ευρώπης, προκειμένου να προστατευθούν ορισμένα συμφέροντα των εταιρειών.
Η Ευρώπη μπορεί ακόμα να ανακάμψει από αυτή την μοιραία ασθένεια και την παρακμή. Η αφερεγγυότητα πρέπει να εκκαθαριστεί από το σύστημα και αυτό πρέπει να γίνει ανοιχτά και με ειλικρίνεια. Αυτό το μονοπάτι δεν είναι εύκολο, αλλά είναι πάντα το σωστό μονοπάτι για τη Φινλανδία και την Ευρώπη.
GS